Region Danas
To je prvi skitski manastir u Srbiji posle srednjeg veka, u kom se živelo i živi po jerusalimskim pravilima
Srpski pravoslavni manastir Reškovica nalazi se nedaleko od mesta Ždrelo, na putu Petrovac na Mlavi-Žagubica. Pripada Braničevskoj eparhiji. Manastir ima tri hrama u izgradnji, postavljena su na sprat jedan iznad drugog, a posvećena Svetim Apostolima, Svetoj Ekatarini i Svetoj Trojici. Ovaj čudesni hram u dolini među planinskim vrhovima istočne Srbije zadužbina je kneza Lazara. To je prvi skitski manastir u Srbiji posle srednjeg veka, u kom se živelo i živi po jerusalimskim pravilima.
U maloj kotlini okruženoj brdima i belim liticama homoljskih vrhova Velikog Vukana i Lukinog kamena, sa rečicom Oreškovicom što izvire nedaleko odatle, smetio se novi hram među ostacima nekada čuvenog manastira Oreškovice. Ovaj manastir srpsko-vizantijskog stila nalazi se i nedaleko od Gornjačke klisure i čuvenog manastira Gornjak.
Lekovit izvor kraj manastira po predanju je sazidao knez Lazar. Taj izvor se nalazio na sedamdesetak metara severno od stare manastirske crkve. Ceo manastir bio je ograđen zaštitnim zidom čiji se temelji još uvek ponegde naziru. Od same crkve ostalo je veoma malo, zapravo delovi zida ne viši od jednog metra. Vidi se da je bila dosta malih dimenzija, zbog čega neki sumnjaju da je to bila carska zadužbina, iako je poznato da Lazareve crkve nisu bile grandiozne građevine, već male i skromne bogomolje, što odlikuje i njega kao čoveka i teško vreme u kom je živeo.
Srednjovekovno ime manastira glasi Oreškovica, a pominje se i kao svetotrojički ili troicki. U pećinama oko Reškovice obitavali su podvižnici i učeni isposnici isihasti – sinaiti, koji su živeli po strogim pravilima pustinjaka sa Sinaja i Svetogorske pustinje.
Od srednjovekovne Oreškovice ostali su samo temeljni zidovi hrama iz kojih se diže visoki drveni krst, koji je jeromonah Danilo doneo iz Jerusalima. On od 1991. obnavlja manastir u planinskom bespuću. Crkva Svete Trojice je jedinstvena, jer ima tri crkvena broda na tri sprata. Dva su pod zemljom i posvećeni su Saboru Svetih apostola i Svetoj Katarini Sinajskoj, a nadzemni deo hrama Svetoj Trojici. U spoljašnjem izgledu hrama ukrašenog lepo otesanim belim krečnjakom i crvenkastim peščarom ujedinjeni su elementi srpsko-vizantijskog stila s egzotičnim uticajima iz Svete zemlje.
– Otac Dušan je proveo deset godina na Sinaju i vratio se u Srbiju da obnovi tradiciju sinaita iz srednjeg veka. Odabrao je Oreškovicu, zadužbinu Svetog kneza Lazara, za koju je narod znao po lekovitim izvoru. Nažalost, u komunizmu nije bila dozvoljena njena obnova. Otac Dušan pravi prvi skitski manastir u Srbiji posle srednjeg veka gde će se živeti po jerusalimskim pravilima – rekli su nam poklonici koji u dolaze u skriveni manastir. Među njima je najviše hodočasnika koji su posetili svetu zemlju sa ocem Dušanom.
Poklonici kažu da jeromonah često tihuje na liticama i u pećinama gde su živeli srednjovekovni isihasti koji su se sklanjali u Srbiju bežeći pred Osmanlijama sa Sinaja, Kipra i sa Svete Gore. Mnogi među poklonicima Reškovice su ljubitelji visina i samoće, pa su napravili stazu ka vrhu bele hridi Lukinog kamena čiji goli krš nalikuje Gori sinajskoj.
Sa skučenog vrha, gde svaki korak mora pažljivo da se meri, puca neverovatan pogled na dolinu Braničeva i homoljske vrhove. Na tom vidikovcu poklonici su podigli veliki krst koji je postao obavezna stanica mnogobrojnih ljubitelja prirode koji vikendom šetaju Homoljem. S te hridi, koja se sunovraćuje u dubinu, Reškovica izgleda kao mistični kovčeg na kome pod jutarnjim suncem blista iskra odsjaja najvećeg krsta, čije su dimenzije jednake onome na kome je razapet Hrist.
Staza od sela Ždrela, koja prati bistru Reškovicu, nije samo put hodočasnika. To je jedan od omiljenih puteva mnogobrojnih ljubitelja prirode koji posećuju homoljske vrhove Veliki i Mali Vukan, Lukin kamen i Sumorovac. Na stazi pogodnoj za planinsko trčanje održava se i tradicionalni „Homoljski planinarski maraton“.
Izvor: stil.kurir.rs
