Region Danas
Ako na čuvenoj Vikipediji izguglate ime naučnika koji je promenio svet, pisaće vam da je on srpsko-američki inženjer, naučnik i inovator, rođen u današnjoj Hrvatskoj, dok je jedna nedavna objava na aplikaciji X pokazala kako je mišljenje među zemljama širom sveta i te kako podeljeno, pa jedni tvrde da je poznati naučnik Srbin, drugi da je Amerikanac, dok je i mnogo onih koji misle da je originalno poreklo ovog nadaleko poznatog futuriste hrvatsko.
Kako se, zapravo, može videti na objavi profila “World of statistics”, oni su pored zastava mnogobrojnih zemalja napisali šta u toj državi misle, odnosno, odakle potiče Nikola Tesla, a više je nego očigledno da je većina uverena kako je poznati naučnik bio srpsko-američki inovator i naučnik, dok je mnogo i onih zemalja koji misle da je on samo srpske nacionalnosti.
“Srpsko-američki, američko-srpski…”
Zemlje koje su uverene upravo u činjenicu da je Nikola Tesla samo Srbin jesu Češka, Danska, Litvanija, Letonija, Rumunija, Grčka, Portugal i Moldavija, kao i komšije nam Albanija i Crna Gora.
Ono što je posebno zanimljivo je svakako to da pored Velike Britanije, Norveške, Švedske, Finske, Poljske, Turske, Slovenije, Mađarske, Belorusije, Bosne i Hercegovine, kao i Severne Makedonije i Srbija spada među zemlje u kojima preovladava mišljenje da je Nikola Tesla zapravo srpsko-američki inovator, sa srpskim poreklom.
Pored ovakvog mišljenja, rasprostranjeno je i to da je Nikola Tesla naturalizovan Amerikanac sa srpskim poreklom, i to u Španiji, Italiji, Belgiji i Holandiji, dok u Francuskoj, Rusiji i Slavačkoj građani smatraju kako je Nikola Tesla zapravo američki naučnik sa srpskim poreklom.
Hrvatska, ipak, ima sasvim drugačije mišljene od ostatka sveta, pa se pored njihove zastave u objavi navodi kako se u toj zemlji smatra da je Nikola Tesla zapravo hrvatsko-srpski naučnik, ali sa srpskim poreklom. Pored svih navedenih zemalja, u X objavi profila “World of statistics navedeno je još i to kako u Nemačkoj, Austriji i Švajcarskoj ovo pitanje i dalje nije određeno.
Da ne bismo “lomili glavu” i preispitivali se šta je na kraju najtačnija tvrdnja, odnosno, koje je zapravo nacionalne pripadnosti bio veliki Nikola Tesla, u pomoć smo pozvali muzej Nikole Tesle u Beogradu, te je kustos tog muzeja Vladimir Perić za Telegraf.rs objasnio kako stoje stvari i “čiji je” Nikola Tesla.
– Za utvrđivanje porekla neke osobe mogu se koristiti dve opšte teorije. Prema jednoj, starijoj, poreklo se određuje u odnosu na pretke i definiše kao pripadnost određenom narodu. To je takozvana krvna ili plemenska pripadnost. Druga teorija je moderna i definiše se kao pripadnost naciji sopstvenim opredeljenjem. Iako je na prostoru Balkana usled burne istorije i različitih dešavanja mnogo primera istorijskih ličnosti iz, na primer, mešovitih brakova, to nije slučaj kada je u pitanju Nikola Tesla – objašnjava kustos Perić i naglašava kako se nacionalna pripadnost i poreklo Tesle nije teško odrediti.
Kako nam kustos dalje objašnjava, Nikola Tesla potiče iz srpske pravoslavne porodice koja je živela u Lici, a koja je u to vreme bila deo Austrijske carevine. Otac Nikole Tesle bio je Milutin Tesla, Srbin i pravoslavni sveštenik, a majka Georgina takođe je bila, ističe Perić, Srpkinja iz poznate srpske svešteničke porodice.
– Selo Smiljan, u kome je Nikola rođen, i Lika pripadali su specifičnoj teritoriji Austrijskog carstva koja se zvala Vojna granica. To je bila teritorija koja je bila većinski naseljena Srbima čiji je zadatak bio da brane granicu Austrijskog carstva od napada iz susednog Otomaskog carstva. Većina muškog življa bila je u službi austrijske vojske. Zbog toga su imali autonomiju i određene privilegije. Bili su izuzeti iz feudalnog sistema, imali sopstvenu zemlju i bili podređeni direktno Ratnom savetu u Beču, odnosno Caru – govori Perić objašnjavajući poreklo Nikole Tesle.
“Sam Nikola Tesla je izjašnjavao kao Srbin”
Da je jedan od najpoznatijih svetskih naučnika srpskog porekla, govorio je, objašnjava kustos Perić, i sam Nikola Tesla, i to u mnogobrojnim dokumentima, pismima ili govorima.
– Svakako je jedan od najpoznatijih primera govor u Beogradu 1892. godine gde kaže:”…ako budem sretan da ostvarim bar neke od svojih ideala, to će biti dobročinstvo za celo čovečanstvo. Ako se te moje nade ispune najslađa misao biće mi da je to delo jednoga Srbina.” Takođe, u pismu “Nikola Tesla braći u Americi” iz 1942. godine piše: “Zbog toga, braćo i sestre, kao najstariji Srbin, Jugosloven, Amerikanac naše krvi u Sjedinjenim Državama, upućujem vam ovo pismo…”- objašnjava Perić.
Kustos Perić dalje govori kako je Tesla 1981. godine dobio državljanstvo Sjedinjenih američkih država na koje je bio jako ponosan, te da je, kako ističe, budući da je veliki deo svog života proveo tamo živeći, i što je najbitnije, radeći od 1884. do 1943. godine, sasvim u redu, nastavlja Perić, zvati ga i srpsko-američkim naučnikom.
– Primera je još mnogo, ali ih nema potrebe sve navoditi. Ipak, jedan zanimljiv dokument valja pomenuti. Na dokumentu Carinske kancelarije SAD iz 1884. godine, pri ulasku u zemlju stoji da je Tesla Šveđanin. To je zato što je ušao u SAD sa grupom Šveđana, pa ih je carinski službenik sve zajedno tako upisao. Dakle, postoji zvanični dokument na kome je napisano da je Tesla Šveđanin, pa ipak ni jednom Šveđaninu nije palo na pamet da svojata Teslu – zaključuje kustos muzeja Nikole Tesle u Beogradu, Vladimir Perić.
Izvor: Srbija Danas/Telegraf
