Region Danas
Iz današnje perspektive teško je zamisliti kako je svet izgledao pre samo 100 ili 200 godina, a kamoli pre nekoliko hiljada godina. Da je područje naše zemlje bilo kolevka nekim od najstarijih poznatih civilizacija i kultura na Balkanu nije tajna, ali otkrića do kojih su došli arheolozi koji rade na lokalitetu nedaleko od Leskovca, daju potpuno novi uvid u život praistorijskog čoveka.
Austrijsko-srpska istraživanja na lokalitetu Svinjarička čuka kod Leskovca nastavljena su tokom avgusta i septembra meseca 2024. godine. Arheološka istraživanja na rečnoj terasi na kojoj je registrovano više faza ranoneolitskog naseljavanja (starčevačka kultura) nastavljena su i ove godine, a bez prestanka traju od 2018. godine. Ovogodišnjim istraživanjima detaljno je ispitan novootkriveni objekat koji je interpretiran kao ostaci kuće sagrađene u tehnici pleteri i lepa, sa ostacima drvenih stubova, starosti od oko 7600 godina.
Blic preporučuje
Urušeni ostaci arhitekture pokrivaju podnicu unutar kuće kao i različite predmete svakodnevne upotrebe i keramičke posude oko same kuće.
Foto: Jugmedia.rs / Ustupljene fotografije
Ovi ostaci, stariji od gorepomenutih predstavljaju rane dokaze o naseljavanju neolitskih zemljoradničkih zajednica u regiji, pre oko 8100 godina. Unutar ove kompleksne pravougaone građevine registrovano je nekoliko skladišnih prostora, koji su podrvgnuti različitim mikro-arheološkim analizama kako bi se prikupili što precizniji podaci o ovim prvim zemljoradničkim zajednicama, piše “Jugmedia”.
Foto: Jugmedia.rs / Ustupljene fotografije
Nove mikro-arheološke analize
Takozvane mikro-arheološke analize na lokalitetu Svinjarička čuka uključuju mikromorfološke analize i sistematsko uzorkovanje prikupljenih arheoloških materijala za širok spektar analiza, poput botaničkih i zooloških, analiza hemijskog sastava zemljišta, izotopa, lipida i drevne DNK.
Foto: Jugmedia.rs / Ustupljene fotografije
Istražene neolitske kuće pružile su pregršt arheoloških nalaza, poput keramički posuda, kamenih alatki, kamenog i glinenog nakita, kamene žrvnjeve, figurine i različite predmete za pripremu hrane.
Foto: Jugmedia.rs / Ustupljene fotografije
Predstojeće analize arheološkog materijala, kao i različite laboratorijske analize, pružiće nove podatke o svakodnevnom životu ranoneolitskih zajednica na centralnom Balkanu.
Značaj pronađenih ostataka
Neki od alata i posuđe pronađeni unutar ove arheološke strukture, kako se pretpostavlja, služili su za skladištenje hrane poput žitarica i semenki.
Foto: Jugmedia.rs / Ustupljene fotografije
Stručnjaci veruju da je ovo nedavno otkriće dovelo u pitanje prethodne modele koji su predviđali da su rani doseljenici Evrope bili nomadi ili samo sezonski naseljenici. Ovo se pretpostavljalo zbog širokih jama za koje se smatralo da su u njih bile smeštene kolibe, piše “IE”.
“Umesto nomadskih ili samo sezonski naseljenih malih grupa, pioniri neolita na Balkanu su očigledno gradili stabilne kuće sa objektima za skladištenje žita“, objasnila je Barbara Horejš, istraživač.
Foto: Jugmedia.rs / Ustupljene fotografije
Stručnjaci napominju i da ova kultura predstavlja najstariju neolitsku zajednicu na Balkanu i da je takođe odigrala ključnu ulogu u širenju poljoprivrede iz Anadolije u Evropu.
Svinjarička čuka takođe doprinosi širem razumevanju širenja neolitske kulture i tehnologije širom regiona, otkrivajući složenu društvenu dinamiku i veze koje su oblikovale rana evropska društva.
Terenska nastava, međunarodna saradnja i umetnici u arheologiji Austrijsko-srpski projekat na lokalitetu Svinjarička čuka, po prvi put je ove godine bio mesto terenske nastave i prakse za studente Univerziteta u Beču. Pored ovoga, postojeća međunarodna saradnja proširena je učešćem stručnjaka iz različitih polja, poput onih za predmete od okresanog kamena, poreklo kamene sirovine, nakit, i kearamiku. Sa arheološkim timom i studentima, ove godine je sarađivala i međunarodno priznata umetnica kao deo programa Umetnici u arheologiji (artist-in-archaeology program) , koji je nedavno iniciran od strane B. Horejš i Barvinski umetničke galerije iz Beča.
Foto: Jugmedia.rs / Ustupljene fotografije
Projekat predstavlja rezulatat saradnje Austrijskog arheološkog instituta Austrijske Akademije Nauka (prof dr Barbara Horejš), Arheološkog instituta u Beogradu (dr Aleksandar Bulatović) i Narodnog muzeja u Leskovcu (Vladimir Stevanović). Projekat je finansiran od strane Austrijskog Fonda za Nauku (no. P32096-G25; ESP 444-G), Austrijskog Federalnog Ministarstva za Evropske i Međunarodne poslove i Austrijske Akademije Nauka.
(Jugmedia, interestingengineering.com)
Blic
